Die Hoofbedekking Van Die Vrou (Bybelstudie deur Rudi van Zyl)
Etlike jare gelede was
dit algemeen gebruiklik vir vroue in Suid-Afrika om ‘n hoed te dra wanneer
eredienste bygewoon is. Stelselmatig het dit egter in onbruik verval met die
uitsondering van enkele Kerk denominasies. Terwyl sommige mense die standpunt
inneem dat die rede hiervoor toegeskryf kan word aan die algemene verval in die
Christendom, is daar ook diegene wat dit koppel aan bevryding van die bande van
tradisie.
Dat die verskynsel van die dra van hoofbedekking deur vroue in die
Westerse beskawing meer as slegs ‘n religieuse motief gehad het kan gesien word
in die destydse modegier. Dit is van waarde om ook daarop te let dat dit van ‘n
vrou verwag is om ‘n hoed te dra in die hof, parlement, ens. Selfs by
perdewedrenne (desnieteenstaande die sondige konnotasie) was hoede ‘n algemene
verskynsel. ‘n Onaanvegbare stelling kan ook gemaak word dat hierdie gebruik
binne die Christelike kerk nie gevrywaar was van wanpraktyke nie. Dikwels
wanneer hierdie onderwerp geopper word, word daar verwys na die ongeskrewe
kompetisies wat daar tussen vroue geheers het rakende die elegansie, styl en
duursaamheid van hul hoede. Dít bots lynreg met die gees van die Bybelse leer
van nederigheid.
Die vraag wat egter van belang is vir die weergebore kind van
God is wat die Skrif hieroor te sê het. Is die instruksies soos gegee deur die
Apostel Paulus universeel afdwingbaar, of was dit slegs gegee vir die vroue in
Korinthe?
Die konteks van die
geadresseerde is van groot belang. Korinthe was ‘n handelstad waarin daar mense
vanuit verskillende volke bymekaar was. Die Apostel Paulus bedien aanvanklik
die Jode in daardie stad, maar wend hom dan ook na die heidene. Joodse en Griekse
vroue het hul hoofde bedek ooreenkomstig hulle kultuur, en versuim daartoe het
‘n boodskap uitgestuur van publieke verset teen die gesag wat hul mans oor
hulle gehad het (Barnes 2014) . Paganistiese priesteresse het egter nie hulle
hoofde bedek nie, en het self hulle hare kort gesny.
Prostiute het dieselfde
gedoen (McGee 1983:50). Daar was selfs prostitute in die Paganistiese tempels
by wie die dra van kort hare sonder enige hoofbedekking kenmerkend was
(Maartens 2017).
Van Wyk (1980:14) skryf: “Die tempel van Afrodite, die godin van die liefde, het hoog bokant die stad
Korinthe uitgetroon. In hierdie tempel is duisend prostituut priesteresse aangehou,
waar die seksuele lewe en ontug as godsdienstige kultus beoefen is”. Die versuim van ‘n vrou om die hoof te bedek
is geassosieer met bogenoemde tipe vroue. In verse 14-15 sê hy: “Of leer ook
die natuur self julle nie dat as ‘n man lang hare dra, dit vir hom ‘n oneer is
nie; maar as ‘n vrou lang hare dra, dit vir haar ‘n eer is, omdat die lang hare
vir haar gegee is as ‘n bedekking?” “Die natuur” kan ook verwys na ‘kultuur,
gewoonte, en gebruik’ (van Wyk 1980:47). Die gedagte dat dit verkeerd sou wees
vir ‘n man om lang hare te dra word uitgeskakel deur die voorskrifte t.o.v. die
nasireërsgelofte (Númeri 6:1-5, Rigters 13:5, en 1Samuel 1:11).
Die feit is dat
dit nie sosiaal aanvaarbaar was dat ‘n man onder normale omstandighede sy hare
lank sou dra soos die van ‘n vrou nie, en dat ‘n vrou nie haar hare kort sou
sny soos die van ‘n man nie. Verder kom die beginsel van geslagsonderskeid baie
sterk na vore, en dít word nie beperk tot ‘n historiese kultuur nie, maar wel
‘n Goddelike instelling.
Die beginsel agter dit wat Paulus vir die gemeente sê
word gevind in die laaste twee teksverse van die vorige hoofstuk wanneer hy sê:
“Wees geen oorsaak van struikeling vir Jode of Grieke of
vir die gemeente van God nie; net soos ek almal in alles behaag en nie my eie
voordeel soek nie, maar dié van baie, sodat hulle gered kan word”. Alhoewel hy
dit skryf in verband met die eet van afgodsoffervleis is dit waardevol om
rekening te hou met die feit dat hy direk daarna die saak van hoofbedekking
aanspreek.
Die tweede beginsel wat duidelik in die konteks van
hierdie gedeelte na vore kom is die orde en struktuur wat die Here daar gestel
het. In vers 3 word daar gesê: “Maar
ek wil hê dat julle moet weet dat Christus die hoof is van elke man, en die man
die hoof van die vrou, en God die hoof van Christus”. Vers 10 sê dat die vrou
‘n “aanduiding van gesag op die hoof” moet hê. Drie keer in hierdie hoofstuk
kom die gedagte van struktuur sterk na vore, naamlik: Verse 3-7 handel oor die
teologiese orde, verse 8-10 oor die skeppingsorde, en verse 14-15 oor die
natuurlike orde (van Zyl 2015).
Die vraag is egter waarom die vrou ‘n
aanduiding van gesag moet hê ter wille van die engele? Van Zyl (2015) is van
mening dat dit te doen het met die rol wat engele in die lewens van die kinders
van die Here vervul. Hebreërs 1:14 vra: “Is hulle (die engele) nie almal
dienende geeste wat vir diens uitgestuur word ter wille van die wat die
saligheid sal beërwe nie?” Alhoewel daar nie met sekerheid gesê kan word wat
die betekenis hiervan is nie, is die aanname dat die hoofbedekking van die vrou
‘n sigbare uitdrukking was van die erkenning van die gesagstruktuur wat God
daar gestel het, en dat die rol van die (onsigbare) engele in hierdie struktuur
aanvaar word.
‘n Sigbare uitdrukking kan dit ook vir die vrou makliker maak om
die gesag te aanvaar. Dit is duidelik dat die opdrag aan die vrou om haar hoof
te bedek direk met die aanvaarding van gesag te make het. Hale (1996:664)
verwys na die Griekse instelling dat selfs slawe - vroue én mans –
hoofbedekkings in die openbaar gedra het. Paulus laat egter nie die man toe om
sy hoof te bedek wanneer gebid of geprofeteer word tydens die samekomste van
gelowiges nie aangesien die man nie onder die gesag van ‘n ander mens staan in
sy Godsdiensbeoefening nie, maar slegs onder Christus.
Vers 16 is egter nie
doelloos geplaas nie, maar het hou direk verband met die onderwerp van
hoofbedekking. Paulus skryf: “Maar as iemand meen om twisgierig te wees, ons
het nie so ‘n gewoonte nie, en ook die gemeentes van God nie”. Dit kan met
vrymoedigheid aanvaar word dat daar ook in hierdie verband twis in hierdie
gemeente was. Terwyl sommige pas-weergeborenes hulle nuutgevonde vryheid ook in
hiérdie opsig wou laat geld, was daar andere wat gevoel het dat hierdie nuwe
verskynsel onder vroue maklik verkeerdelik geassosieer kan word met die sondige
leefstyl van die prostitute en Paganistiese priesteresse.
Volgens McGee
(1983:52) gee Paulus nie die kerk ‘n stel reëls oor haarstyle en hoofbedekkings
nie, maar hy vertel aan die gemeente wat die beste in in hulle omstandighede in
ag genome die onveranderlike gesagstrukture soos deur God self ingestel. In
vers 13 sê hy: “Oordeel self: Is dit betaamlik dat ‘n vrou met onbedekte hoof
tot God bid?” Dit is duidelik dat die gemeente in Korinthe baie goed geweet het
wat die norm was. Die afleiding wat hier gemaak kan word is dat Paulus
aanbeveel dat, sonder om daaroor te twis, daar by die norm gehou moet word.
Geen ander teksvers in
die onfeilbare Woord van God spreek die saak rondom die hoofbedekking van die
vrou aan nie, maar wel die motifering vir die bedekking van die hoof deur die
vrou, naamlik: die orde wat God ingestel het (Génesis 3:16, Efesiërs 5:22-24,
1Petrus 3:1, 1Timótheüs 2:12, Kolossense 3:18), die noodsaaklikheid van
geslagsonderskeid (Deuteronómium 22:5), asook die vermyding van aanstoot
teenoor die ongelowiges (Romeine 14:13 en Filippense 1:10). Daarom maak Pfeiffer
(1962:1248) die stelling dat elke rede wat Paulus vir die hoofbedekking gee
steeds geldig is in die hedendaagse konteks.
Die gevolgtrekking is
dus dat dit nie in 1Korinthiërs hoofstuk 11 daaroor gaan of ‘n vrou wel ‘n hoed moet dra tydens
eredienste of nie, maar wel dat sy die gesagstruktuur wat God ingestel het moet
erken en dit sigbaar vertoon met in agneming van die norms rakende
geslagsonderskeid. Professor F. Davidson (1953:983) stel dit as volg: “We
should therefore translate his advice into terms relevant to present-day
customs, in order to secure conditions which will similarly produce modesty,
propriety and orderliness”.
Werke Aangehaal:
Afrikaanse Bybel
1953. South African Bible Society.
Barnes A 2014. Albert
Barnes’ Notes on the Bible. E-Sword.
Davidson F 1953. The
New Bible Commentary. London, The Inter-Varsity
Fellowship.
Hale T 1996. The
Applied New Testament Commentary. Eastbourne Kingsway
Publications.
Maartens N [2017]. Die
Posisie van die Vrou in die Gemeente. Aanlyn Artikel.
2017-06-12.
McGee V 1983. Thru
The Bible. Nashville, Thomas Nelson.
Pfeiffer CF 1962. The
Wycliffe Bible Commentary. London, Oliphants.
Van Wyk GJ 1980. 1 Korinthiërs 11:2-16 'n Hermeneuties-Eksegetiese Studie.
Aanlyn Artikel. Bekom by http://www.enigstetroos.org/
pdf/VanWykGJ_1Kor11_2_16.pdf,
2017-06-12.
Van Zyl H 2015.
Hoofbedekking van Vrouens. Aanlyn Artikel. Bekom by
2017-06-12.
